Namysłów – powrót do przeszłości cz.II

Powracając na przedwojenne podwórza, wędrując pomiędzy zabytkowymi kamieniczkami, zaułkami, korytarzami oraz klatkami, oczami wyobraźni można dalej poczuć ducha tamtych czasów i przenieść się do świata z przełomu XIX i XX wieku.
W Namysłowie w przeważającej części kamienice te zamieszkiwała ludność niemiecka oraz żydowska. Społeczności te w sposób znaczący ukształtowały w XIX i XX wieku miasto pod względem gospodarczym i międzyludzkim, wpływając również na charakter zabudowy miasta.
Opierając się na oficjalnych źródłach – Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, liczba mieszkańców narodowości nienieckiej oraz żydowskiej przedstawiała się następująco: 4193-239 osób w 1861 roku, 7325 – 68 osób w 1933 roku a w przededniu wybuchu II wojny 8196 – 16 osób.
Odwiedzając dziś te szczególne miejsca w historii miasta patrzyłem z zachwytem na stare bramy, drzwi zabytkowych kamieniczek, które strzegą sekretów i tajemnic tamtych czasów. Spoglądając na te często pokiereszowane futryny, blaty, zdezelowane okucia, zamki zastanawia mnie jak ubogie w swej formie są dzisiejsze typowe drzwi oraz bramy.
Pomimo różnych uwarunkowań oraz wielu lat, detale architektury i ślady dawnego rzemiosła trwają do dziś. Przetrwały jakimś cudem opierając się przeróbkom oraz unowocześnieniu. Swoim urokiem i prostotą, czasami jakimś uroczym detalem w postaci ręcznie robionego okucia zawiasu, zamka, listownika, dzwonka czy elementami dekoracyjnymi kutymi z blachy przyciągają do siebie przechodniów. Patrząc na nieliczne elementy tamtych czasów, pamiętajmy, że każda zachowana kamienica z jej detalami nie jest anonimowa, że wiąże się z nią część historii oraz jest częścią dawnego krajobrazu kulturowego. Może w futrynach drzwi starych namysłowskich kamienic są zostawione przez dawnych mieszkańców mezuzy* z tekstami żydowskich modlitw. Nie jest to niemożliwe czytając doniesienia z Łodzi gdzie pasjonaci historii natrafiają ciągle na zachowane relikty religii żydowskiej.
Można mieć nadzieję, że prywatni właściciele coraz częściej docenią kunszt i walory estetyczne zachowanych elementów kamienic i zamiast nowoczesnych bram, profilowanych drzwi dostrzegą w zachowanych elementach niepowtarzalne walory estetyczne, poddając je czasochłonnej renowacji.

*mezuza – (hebr. מזוזה, dosł. odrzwia, futryna drzwiowa) – zwitek pergaminu z naniesionymi dwoma fragmentami Tory (Księga Powtórzonego Prawa 6,4–9 i Księga Powtórzonego Prawa 11,13–21), umieszczony w pojemniku wykonanym z drewna, metalu, kości lub szkła, albo w rurce, i zawieszany na zewnętrznej prawej framudze drzwi, w judaizmie mający wartość symboliczną, historyczną i religijną

Dodaj komentarz